De Christus Triumfatorkerk investeert in WIJdehorst

De Christus Triumfatorkerk investeert in WIJdehorst

De diaconie van de Christus Triumfatorkerk in het Haagse Hout heeft onlangs geïnvesteerd in de WIJdehorst, een stuk land in Wassenaar waar een biologisch diverse tuinderij is gerealiseerd. Pachter Erwin de Jong van de WIJdehorst en diaken Marijn Smit vertellen over waarom dit belangrijk is.

Land van Ons

Hij noemt zichzelf een zij-instromer, pachter Erwin de Jong van de regeneratieve tuinderij WIJdehorst aan de Rijksstraatweg in Wassenaar. ‘Ik heb een opleiding in de horeca gedaan en werkte een tijd bij een softwarebedrijf in Delft’, vertelt hij daarover. ´Maar het ging kriebelen toen mijn vrouw een studie deed aan de Warmonderhof, een opleiding waar biologische land- en tuinbouw worden onderwezen. Het bracht ons samen op het spoor van de zelfoogsttuin NoordWIJde in Noordwijk waar we ervaring opdeden in het tuinieren voor een publiek. Toen in Wassenaar zeven hectare grond werd aangekocht door Land van Ons, heb ik gesolliciteerd als pachter en ben dat geworden. Land van Ons is opgericht vanwege terugloop van biodiversiteit in de landbouw. Land van Ons wil daar zelf wat aan doen door grond op te kopen voor het behoud en herstel van biodiversiteit en verfraaiing van het landschap. Ze doen dat door met leden te werken en land te verpachten in plaats van op maatregelen van de overheid te wachten. Het is inmiddels een burgercoöperatie met zo’n 30.000 leden. Er zijn nu 25 percelen met in totaal 350 hectare aan grond.’

WIJdehorst in Wassenaar

´Het land in Wassenaar is van een oude kwekerij waar aan bollenteelt werd gedaan. Er zit een kwekerswoning bij. De eerste klus was het opruimen van het worteldoek dat overal lag. Daaronder ligt arme zandgrond, want het terrein ligt op een oude strandwal. Het is dus geen vruchtbare grond en toch gaan we erop verbouwen. We willen een beter voedselsysteem creëren, duurzaam en lokaal. We gebruiken geen kunstmest en pesticiden en in plaats van een monocultuur gaan we voor diversiteit. Het is een gastvrije tuinderij waar je langs mag komen en met een tas vol gezonde lekkernijen weer naar huis gaat. We bieden vanaf dit jaar dertig weken per jaar groentepakketten aan en ook hebben we een pluktuin waar je met een abonnement of strippenkaart bloemen kunt plukken. Verder hebben we een kwekerij en we zijn bezig met de aanleg van een voedselbos. Daarnaast werken we aan een winkel, een theehuis en stellen we onze gebouwen ook beschikbaar voor verhuur en evenementen.´

Investering in de Wijdehorst

Om dit alles mogelijk te maken is er gezocht naar een investeringssysteem. ‘We hebben een soort van crowdfunding opgezet waarbij mensen certificaten kunnen kopen en zo mede-eigenaar kunnen worden van onze tuinderij.’ Dit sprak Marijn Smit aan. Hij is diaken bij de Christus Triumfatorkerk in Bezuidenhout en vertelt waarom de diaconie van zijn kerk investeert in WIJdehorst. ‘Ik vind het belangrijk om goed voor de schepping te zorgen bij jou om de hoek. Hier wordt gewoon vlakbij voedsel geproduceerd. Je kunt het samen doen, samenwerken in de tuin met mensen uit je buurt. Je kunt overdag bij wijze van spreken de wortels uit de grond trekken en ’s avonds in de soep gooien. De voedselketen is nu heel complex en niet eerlijk. Het is een fout systeem en creëert onrechtvaardigheid. Dat zijn thema’s waar we als diaconie mee bezig zijn en op deze manier kunnen we iets kleins doen om daar verandering in de brengen. Het zaadje is geplant als het ware.’ Erwin vult aan: ‘Nu gaan mensen met een recept naar de winkel en kopen wat op het lijstje staat. Wij willen stimuleren dat mensen anders gaan kijken en gaan zoeken naar recepten die passen bij wat er nu beschikbaar is. Mensen laten nadenken en bewustwording zijn belangrijk voor ons. En het mooie is dat mensen er blij van worden.’

WIJdehorst is gedurende het seizoen iedere dag (behalve de zondag) open van 10.00-17.00 uur. Van december tot en met april zijn ze er wel, maar is er geen groente te koop. Maar ook dan zijn bezoekers van harte welkom om er te kijken of misschien een handje te helpen. Er is altijd wat te doen!

Mensen, rechten en de natuur – Hoe geven we stem aan niet-menselijk leven?

Mensen, rechten en de natuur – Hoe geven we stem aan niet-menselijk leven?

Onlangs liep ik door de Kaapse Bossen bij Driebergen. Prachtige loof- en naaldbomen staan daar kriskras op een dikke deken van felgroen mos. Een specht klopt ons, zonder hoofdpijn te krijgen, naar het voorjaar. Op afstand wijst iemand me op het huis van Prinses Irene en weg was mijn romantische gevoel. De naam van Prinses Irene is op grappige wijze aan dikke bomen blijven kleven. Flauw en zó voorspelbaar flap ik eruit: ‘Ah, laten we hier even ieder voor onszelf een boom knuffelen’.

Grote nieuwe tegenbewegingen lopen vaak via een vast patroon: van het ridiculiseren, via het bediscussiëren, naar het omarmen van baanbrekende ideeën. Eerst maken we blijkbaar nieuwe inzichten over onze omgang met de ons omringende natuur zoals die van Irene belachelijk, dan – enigszins beschroomd misschien – zeggen we dat er toch wel wat in zit om die natuur minder afstandelijk te benaderen. Vervolgens accepteren we het idee dat we als mensen onderdeel van die natuur zijn, en hadden het misschien wel zelf willen verzinnen.

Concreet wordt het idee dat we onderdeel zijn van de ons omringende onmenselijke natuur, als we er een persoon van maken met rechten. Kan een boom of rivier rechten hebben? Kunnen de Waddenzee, de Maas, Amelisweerd een rechtspersoonlijkheid zijn met rechten? Bestaat er zoiets als rechtsgelijkheid voor niet-menselijk leven? Kun je pleiten voor rechten van de natuur zoals er mensenrechten zijn voor mensen? ‘Ja’, zeggen meer en meer klimaatjuristen, biologen, planologen en zelfs een toenemend aantal kunstenaars. Het woord rechtspersoon voor een boom is misschien een beetje vreemd, maar de natuur móet een rechtspersoonlijkheid krijgen om ons voor de ecologische ondergang te bewaren.

In 1972 legde Christopher D. Stone het fundament van de Rechten voor de Natuur. Zijn baanbrekende artikel luidde: ‘Should Trees Have Standing?’ Hij zou later de vader genoemd worden van het Klimaatrecht. Zijn idee werd eerst afgeschilderd als volstrekt belachelijk, hoogstens als overdreven romantisch verhaal. Dwars tegen deze stroom in, stelde Stone dat de Rechten voor de Natuur gewaarborgd moeten worden door een wettelijk erkende voogd. 

Klimaat juriste Jessica den Outer won vorig jaar de duurzame Top 100 van het dagblad Trouw. In lijn met Stone, stelt Den Outer: ‘Dat beekjes en bossen niet kunnen spreken, is geen argument tegen Rechten voor de Natuur. Bedrijven, overheidsinstanties, gemeenten of universiteiten kunnen evenmin spreken. Zoals voogden staan voor de belangen van
kinderen, zo kunnen advocaten het opnemen voor de belangen van rivieren en bomen’.

Volgens de laatste metingen zijn er intussen wereldwijd meer dan 400 initiatieven om rechten voor de Natuur te erkennen. Ruim veertig landen hebben Rechten voor de Natuur vastgelegd in wet- en regelgeving. Sommige landen om ons heen zoals Duitsland hebben ze zelfs op genomen in de Grondwet. De Universele Verk aring van de Rechten van de Mens (UVRM) erkent dat ieder mens het recht heeft op leven, onderwijs en vrijheid van godsdienst. Zo heeft de rest van de natuur ook fundamentele rechten op leven, om de cycli, functies en evolutionaire processen. Wat heet! Wij mensen zijn er voor ons leven volledig van afhankelijk dat de natuur stem krijgt. Misschien kunnen we de UVRM beter oprekken tot de Universele
Verklaring van de Rechten van Alles wat leeft, de UVRA, inclusief mensen dus.

Mooi allemaal, hoor ik u denken, maar wat kunnen wij hiermee? Het is inderdaad niet eenvoudig om de erkenning van de Rechten voor de Natuur puur juridisch te verdedigen, zegt Den Outer. Daar hebben klimaat-juristen vele anderen voor nodig, biologen zoals  onlangs Arita Baaijens (‘In Gesprek met de Noordzee’, op zoek naar een nieuwe relatie met de natuur), planologen zoals Erik Kaptein (‘Rechtsgelijkheid voor de Natuur’, waarom niet-menselijk leven rechten verdient), of burgers zoals de rivier-de IJssel-liefhebber Wim Eikelboom die bij een inspraakavond van de gemeente stem gaf aan de rivier die haar rechten opeist, om vrij te kunnen stromen en niet te worden vervuild.

Wat kunnen wij als een groep mensen betrokken bij het initiatief Geloven in Groen doen in de lokale context van Den Haag? Als stadsgenoten van de Residentie doen we al het één het ander zoals deze website u vertelt: van groene inspiratiedagen tot verwonderwandelingen in de natuur. Als werkgroep zijn we ons op dit moment aan het beraden op een ‘groene karavaan’ in aanloop naar een festival aan het eind van dit jaar. Hoe kunnen we als geïnspireerde mensen, zo je wilt gelovigen in Den Haag, invulling geven aan de Universele Verklaring Rechten van Alles (UVRA) wat leeft? Hoe geven we stem aan alle
niet-menselijke natuur om ons heen, de natuur die we in en uitademen, terwijl u dit leest? Stemmen van de natuur in nood, de natuur die wij zijn.

Heeft u ideeën, concrete plannen, laat het ons weten!

Willem Jansen – Lukaskerk/Initiatives of Change